شيعه و ناصبی نمایشنامه غدیر

راوی

سلطان محمّد تاج الدین در کتاب تحفة المجالس نوشته «تاجری از مردم بغداد، دنیا به او ادبار کرد و شکست خورد و مالیهی او به کلی نابود گردید به قسمی که محتاج به سؤال شد.» (کتاب را میبندد.)

حکایت از تاجری بغدادی شروع میشود که تمام سرمایهاش را از دست میدهد و چون مرد آبرومندی بوده و رویِ دست دراز کردن و تکدی پیش همشهریهای خود را نداشت عازم بصره میشود.

بازار بصره

(نور جلوی دکان فروشندهایی را روشن می­کند، تاجر به انتظار ایستاده تا آخرین مشتری برود ....)

فروشنده

با این پلاسی که تو بر تن داری، ظاهراً جیبت هم سوراخ است! (میخندد) این­جا چه میخواهی؟ (مکث)

تاجر

کاش مرا صبر و توان بیش از این بود. (ساکت میماند.)

فروشنده

بگو!

تاجر

گرسنگی امانم بریده ....

فروشنده

دانستم، دانستم! (دستانش را به دعا به سمت آسمان بالا میبرد.) خداوندا بیش از این او را صبر ده، که جز طعام خویش، خوراکی اضافه ندارم تا او را دهم.

تاجر

درهمی به من صدقه ده تا خداوند از تو راضی و بندهی او نیز!

فروشنده

درهم اضافه هم ندارم!

تاجر

خداوند منان بسیار به تو بخشیده. این مال، وبال خویش مساز. درهمی از آن به من گرسنه بخش، که مولایت را هم شاد میکنی!

فروشنده

کدام مولا!

تاجر

به محبّت مولایمان علی ابن ابی طالب علیه السلام گرده نانی به من ده!

فروشنده

به محبّت علی؟!

تاجر

امیرالمؤمنین علیه السلام !

فروشنده

(با فریاد) دور شو رافضی! دور شو! ... نحوست خویش از دکانم دور کن که محبّتام به خاک، بیش از محبّتام به مولای توست. دریغ از خاک حتّی، که با آن دهانت پر کنم. دور شو!

تاجر

کاش دیار خویش رها نمیکردم و این نامردمان در بصره نمیدیدم...... خداوندا! نیازم را به دست مردانِ نیک طینت و مؤمن رفع کن تا محتاج کافری ناصبی چون او نباشم!

فروشنده

بیش از این گزافه مگو! دور شو!

تاجر

اگر میدانستم کینهی مولایم به دل داری، به خدا قسم که.... .

فروشنده

به خدا قسم که خدا خواست تا تو را خوار و ذلیل به پیش چشمم در آورد که درستی اعتقاد خویش و گمراهی علویان به عیان ببینم!